DOS

Belgili bir ǵulamadan dáris alyp júrgen shákirt ustazyna kelip:

— Ustaz, adamda qansha dos bolý kerek? — dep surady.

Shákirtiniń júzine synaı qarap turǵan ǵulama:

— Onyń jaýaby ońaı. Sen bylaı jasa: maǵan anaý turǵan alma aǵashynyń ushar basyndaǵy qyzyl almany alyp ber. Men oǵan deıin seniń suraǵyńa jaýap izdep kóreıin, — dep, shákirtine alma aǵashyn nusqady.

— Ustaz, ol alma óte bıikte tur eken ǵoı. Meniń ony alýǵa boıym jetpes, — dedi sharasyz túrmen.

— Osyndaıda kómek beretin sende dos joq pa?— dep qýaqylana surady ustaz.

— Bar, árıne, bar, — dep, shákirt dosyn shaqyrdy. Shákirt dosynyń ıyǵyna minip shyqsa da, almaǵa boıy jetpedi.

— Ustaz, meniń boıym sonda da jeter emes, — dep, aıanyshty túr kórsetti shákirt.

— Sonda qalaı, sende tek jalǵyz dos pa? — dep, ustaz qýlana surady.

Shákirt janyna taǵy da dostaryn shaqyryp, bári jabylyp, yrsyldap, pysyldap bir-biriniń ıyǵyna minip júrip, sońynda bári qulasa da, almany ala almady.

— Endi sen túsindiń be adamǵa qansha dos keregin? — dep surady ustaz shákirtinen.

Kıimderin qaqqylap, aýyryp qalǵan denesiniń o jer, bu jerin sıpalap turǵan shákirt:

— Iıa, túsindim. Kóp kerek eken, óte kóp kerek eken. Bári jabylyp kez kelgen máseleni aqyldasyp sheshý úshin, kóp bolǵany jaqsy eken, — dedi. Sonda ǵulama ustaz ókinishi kóbirek únmen:

— Árıne, kóp bolǵany jaqsy ǵoı. Tek arasynda

baspaldaq saty ákelý oıyna túser bireýi bolsa, tipten jaqsy edi, — degen eken.

      Iıa, bul támsil - kóp nárseni uǵyndyratyn támsil. Dostyq - ýaqytpen synalatyn sezim. Bireýler ketip jatsa, bireýler dostyǵyńa kelip jatady. Ýaqyt ózi elep-ekshep, eń adal dostardy qasyńda qaldyrady. Zaman "amal dos" pen "adal dostyń" arasyn ajyratyp beredi. "Amal dos" - seniń mansabyń taıyp, aqshań azaıǵansha "dos", sodan soń ol basqa "dos" izdep syrǵaqtaı bastaıdy. Adal dos - ashtyqta da, toqtyqta da, baılyqta da, kedeılikte de, qýanyshta da, qaıǵyda da qasyńda qalatyn DOS!

Ómirde osyndaı adal dostaryńyz kóp bolsyn, aǵaıyn!

       M. Kenjebaev. Beıneý.