DEMOKRATIIa - DAMÝDYŃ KEPILI
Demokratııa - ǵapyldyqta uıyqtap jatqan jabaıy adamnyń sanasyn oıatyp, dúnıelik damý men baqytqa jáne jarqyn bolashaqqa ıtermeleıtin birden-bir yqpaldy kúsh. Onyń ótken shaqta da osy shaqta da jáne bolashaqta da eshqandaı alternatıvasy bolmaǵan, bolmaıdy da.
Eger osy ynta-jigerdi qozǵaýshy kúsh bolmaǵanda adamzat dıktatýranyń zyndanynda máńgi qalar edi. Tipti, bizdi quldyq sanadan aryltatyn jalǵyz jol da osy arqyly júzege asady. Sondyqtan, barsha adamzat: “Demokratııa máńgi jasasyn” - dep tilek jaýdyrýǵa májbúr.
Eger biz, demokratııany damýdyń qaınar kózine aınaldyrsaq, odan nár alyp ósip-ónsek, buryńǵy ómirmen salystyrǵanda álde qaıda sharyqtaı túsetinimiz anyq.
Qasıetti Qurannyń ózi: “Isteri ózara keńesý arqyly sheshiledi” (Shýra súresi, 38-aıat) - dep ádiletti sheshimderge kelý joldaryn kórsetse, ardaqty paıǵambar Muhammed (s.a.ý): سيد القوم خادمهم ıaǵnı, kóshbasshy halqqa qyzmet etip, óz paıdasynan halqynyń paıdasyny joǵary qoıady dep sıpattaıdy. Demek, Quran men hadıs bizdi demokratııanyń ózegi bolǵan keńesýge buıyrady. Al, sharıǵat óktemshil dıktatýrany toqtatý úshin kelgenin kórsetedi.
Osy joldy ustaný damý men órkendeýdiń jalǵyz kepili. Sebebi, qazaqtaǵy: “Aqyldasyp pishilgen ton kelte bolmas” - degen keremet danalyq sóz osy demokratııanyń lokomatıv kúshine aınalady. Osy qaǵıdany negizge alý, 30 jyl boıy qordalanǵan máselelerimizdiń sheshimin ár salanyń naǵyz mamandaryna júginip, olarmen keńesý arqyly esh qıyndyqsyz taýyp beredi.
Osylaı jasasaq, tek bizdiń sanamyz emes Azııa men Balqan túbeginde kómilip jatqan ejelgi mádenıet te qaıta tiriledi. Tipti, eki mıllıard musylmandy quldyqtan qutqarýdyń jalǵyz sharasy jáne olardy bir tán men bir janǵa aınaldyratyn da osy demokratııalyq jol.
Osy dara jol bizge bylaı dep úndeý jasaıdy: Ýa adamzat! Dıktatýra, nadandyq, fanatızm, jabaıylyq, qyrsyqtyq, myljyńdyq, kekshildik, jasandylyq deıtin eń jaman aýrýlaryńdy erkindik, plıýralızm, ǵylym men tehnologııa, ózara súıispenshilik pen birlik degen dárilermen emdep qaıtaryńdar. Áıtpese, qarańǵylyqtyń zyndanynda máńgi qalyp qoıasyńdar!
Demek, aýa sııaqty ydyrańqy bolyp turǵan halyq demokratııalyq ózgeristerge sýsap otyr deýge bolady. Bas-basyna bı bolǵan dıktatorlar ony qalamaı turǵany anyq kórinedi. Sondyqtan, Otan úshin ózgeristerge jol ashýdy suraımyn!
Demokratııa qashan haqqa, ádiletke jáne bólip-jarmaýǵa negizdelse ǵana tuǵyrly bolady. Meniń oıymsha, kúsh zańda bolýy kerek, áıtpese ozbyr dıktatýra birneshe bólimshelerge bólinip ketedi. Klandyq toptar beleń alady. Nátıjesinde jańadan táı-táı basyp kelejatqan demokratııa tunshyǵyp óledi.
Abaı bolyńyzdar! Besikte jatyp áli-aq ósip-ónemin, er jetip azamat bolamyn degen demokratııany nápsi qumarlyqqa, ózim bilemdikke, óktemshildik pen ozbyrlyqqa salynyp tunshyqtyryp óltirip almańyzdar!
Islamtanýshy, PhD doktory Temýr AMANQUL
